La i deg meg elske livet
3 s e pinse 2005, konfirmasjon, Høle kyrkje
I dag e me her for å feira dåkke!
Klenå, gavane, maden, gudstjenesten, gjestene har ei mening. I dag handle det om dåkke.
Det kan henda dåkke nyde oppmerksomheden. Det kan henda dåkke ikkje heilt klare finna dåkke sjøl igjen i alt det flotta òg. Men få i alle fall med dåkke ka det betyr!
Se at dåkke har rondt dåkke mange som vil dåkke det aller besta. Se alle som ønske dåkke en flotte dag. Se at dei som e familien, slektå og vennane dåkkas gjerna vil ver med å feira deg!
Ta imot det. Du trenge ikkje oppføra deg spesielt, men gjøm goe minner fra denne dagen i hjerta.
Det e fest i dag. Derfor passe det godt at det og står om en fest i ein av kjerkeårstekstane for denne dagen, om et gjestebud Gud ein gong ska laga te. Me reise oss og hørre fra Jesaja 26.
På eit fjell skal Herren, Allhærs Gud,
gjera eit gjestebod for alle folk,
eit gjestebod med feite retter,
eit gjestebod med gamal vin,
med feite, mergfulle retter
og gamal, klåra vin.
7 På dette fjellet skal han ta bort
det sløret som ligg over alle folk,
det sveipet som er lagt over alle folkeslag.
Ei så hette Karen Blixen har dikta en fortelling som hette Babettes gjestebud.
En junikveld med striregn ringe det på dørå hos to gamle damer i Berlevåg i Finmark. Ei unge franske jenta e komt med båden og trenge et sted å bo.
De to damene e veldig religiøse. De seie ja, og Babette får bli. De får veda at hu kan laga mad, og hu blir husholderska og satt te å koga klippfisk og kverdagsmad. Itte kvert begynne de å setta pris på kverandre, sjøl om damene leve sånn at de ikkje skjemme ut sjelå med å nyda livet.
Det nærme seg en kveld de samen med någen av vennane sine i menigheten ska feira et jubileum. Samtidig får Babette et brev fra Paris. I adle år har ei venninna kjøpt lodd i nasjonallotteriet. Denne gongen har hu vonne, 10000 franc. Plutselig e hu blitt rige, og de to damene e glae, men egentlig mest triste, fordi de komme te å savna na hvis hu reise.
En kveld komme Babette inn te damene og spør om hu ikkje kan få laga et festmåltid te jubileet. De hadde ikkje tenkt på någe festmåltid, me hu spør på en måde som gjør det vanskelig å svara nei. Det virka så det betydde någe for na.
Det begynne å skje ting som aldri har skjedd før på dette stedet. Med båden komme det madvarer de aldri har sett før elle kan navnet på, og alt ska te Babette og kjykkenet hennas.
De gamle damene begynne å angra' e redde for ka de andre vil sei og om de har gjort någe galt, nå. De blir enige om at uansett kordan måltidet blir, ska de ikkje sei någe om maden underveis.
Det blir en kveld som ingen de har opplevd før. Maden e fantastiske, men te å begynna med e der bare ein, en eldre offisér som ikkje hørre te i menigheten, som seie någe om det. De andre seie ingenting, men generalen seie at han bare ein gong har smakt magen, på en restaurant i Paris der de hadde ei som va kokk som va heilt uden lige.
De andre tine opp itte kvert. Alle fortelle om gode minner. Gamle fienda snakke ut å blir venna. I ekstase holde generalen en tale om Guds nåde, og alle syns at himmelen komme litt nærmare, den eina systerå, klare te og me leva opp en gammale kjærlighetshistorie.
Det va verkeligt goe mat, seie de te Babette te slutt, når kvelden e øve. Og så fortelle hu at hu ikkje ska reisa tebage te Paris, en middag for tolv på restauranten der hu va kokk kosta 10000 franc.
I Norge, så fins der et bilde av religion og kristendom som likne på sånn som desse gamle damene va før denne festen. Å tru på Gud betyr à vær skeptiske te møje av det goa i livet.
Den måden å se kristendom på har eg ikkje hatt lyst te å læra dåkke som konfirmanta. Derfor har me lekt, dansa i kjerkå og spist goe mad på konfirmantkveldane.
Teksten for i dag seie at Gud lage fest, med feite retta og goe vin.
Poenget med å tru på Jesus, gå i kjerkå og kalla seg kristen e ikkje nødvendigvis å bli veldig forandra, elle bli veldig religiøse. Eg e opptatt av à ikkje gi fra meg någen forma for tru som tar fra folk livsgleden.
Det me ska holda oss vekke fra, e det onda, det som skade oss sjøl og andre menneske. Det me ska åpna øynene for, e ka Gud kan bety. Men særlig dåkke som e tenåringa må ikkje få et bilde av ka det e å leva med Gud som gjør livet mindre viktig.
Der e så mye flott dåkke har og som ligge og vente på dåkke. Venner, som dåkke har nå elle vil få, talent som dåkke har og kan bruga, opplevelsa som e i framtidå: Dåkke har bare så vidt begynt på livet der dåkke får bruka dåkke sjøl og prøva å gjer liv av drømmane dåkkas.
Det e ein av dei tingå me ber om i dag i konfirmasjonen. At livet dåkkas, med et bibelsk ord, ska bli velsigna, så godt at det smage av Gud.
Sist søndag, på gudstjenesten me hadde samen då, snakte eg, ud fra ting någen av dåkke hadde skreve, om å finna Gud.
Min favorittplass for å finna Gud e i livet. Å se det goa i det som en gave fra han og nyda det fullt ut.
Men det e og ein ting te. For der e møje i livet som ikkje e godt. Der e nederlag. Der e ting me ikkje takle. Der kan ver vonde ting i forhold te andre mennesker. Det kan ver mennesker på siå av oss som ikkje har det godt, og ikkje alltid har me det godt sjøl heller.
Som konfirmanta har dåkke og del i en oppgave me har fått fra Gud, å vær mennesker som bryr oss. Det ber me og om i dag, at dåkkas liv kan bety en forskjell te det bedre for dei dåkke møde.
Så e der någe åndeligt, någe som ikkje bare e i denne verden, med å ver konfirmant. Dåkke kan, når dåkke går fram, gløtta opp mot Gud på innsiå og sei: "her e eg, vis deg i mitt liv, eg vil gjerna at det ska ver hos deg" og så lovte Gud då dåkke blei døpt at den bønnå vil han alltid nå og for evig, svara ja på.
Men livet og sjelå e dåkkas egen, enten dåkke kikke opp te Gud elle ikkje.
Der e lagt te fest for dåkke i dag. Dåkke ska feiras, både her og i et selskab. Fordi der e någen som e veldig gla i dåkke, fordi dåkke nå snart e konfirmerte, og e på vei te å få nesten alt ansvaret for kordan dåkke sjøl leve.
Bruk livet. På foball og dans og arbeid og venner og læring og alt dåkke syns e viktig og gir dåkke någe. Lev sånn at andre blir glade for det dåkke e. Ta kontakt med Gud øvealt han e å finna, og det e mange steder, ikkje minst, faktisk, i kjerkå.
Eg har ei bønn, skreven av en prest for hundre år siden, som eg tenke på ofta og kjenne meg igjen i. Den e sånn:
Du som har deg selv meg givet (Jesus, altså)
la i deg meg elske livet
så for deg kun hjertet banker
så kun du i mine tanker
er den dype sammenheng.
Å takka Gud for livet, elska det og leva det godt ville ver en glimrande ting å ha lært på en konfirmasjonsgudstjeneste. Eg ønske dåkke en flotte dag!
Ære være Faderen og Sonen og Den Heilage Ande, som var, er og skal vera, ein sann Gud frå æve til æve. Amen.